Skuteczne zabezpieczenie swoich interesów często wymaga zwrócenia się do organów administracji publicznej celem wszczęcia postępowania administracyjnego. W przypadku, gdy jakaś sprawa dotyczy naszego interesu prawnego bądź naszych obowiązków, a także gdy żądamy podjęcia przez dany organ czynności, które takowych dotyczą jesteśmy, zgodnie z k.p.a. , jego stroną. Gdy organ administracji publicznej wydał decyzję odmawiającą przyznania Tobie określonego prawa albo nałożył na Ciebie dodatkowe obowiązki możesz złożyć odwołanie od decyzji administracyjnej. Pomocą w korzystnym załatwieniu sprawy będzie reprezentacja w postępowaniu administracyjnym, jaką może zaoferować Nasza Kancelaria.
Wszczęcie postępowania administracyjnego
Organ administracji publicznej wszczyna postępowanie na żądanie strony bądź z urzędu. Wniosek, złożony celem rozpoczęcia postępowania administracyjnego musi spełniać szereg wymogów formalnych wskazanych w art. 63 ustawy z dnia 14.06.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (dalej jako: k.p.a.) oraz przepisach szczególnych. Aby dochować ww. wymogów i uniknąć wezwania do uzupełnia braków bądź też pozostawienia naszego pisma bez rozpoznania, wskazanym jest aby zadbać o pomoc profesjonalnego pełnomocnika.
Pamiętać należy, że organ administracji publicznej zobligowany jest do zawiadomienia osoby będące stronami w sprawie o wszczęciu postępowania. Datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia organowi żądania. Jeżeli zaś żądanie strony wniesione zostało drogą elektroniczną, za dzień wszczęcia postępowania uznaje się datę, w której wystawiono dowód otrzymania przez Organ żądania.
Przewlekłość postępowania
Organy administracji mają obowiązek, załatwiać prawy bez zbędnej zwłoki. Jednakże, często zdarza się, że organ prowadzący nasze postępowanie nie załatwia sprawy w terminie. Wówczas kodeks postepowania daje nam możliwość wniesienia ponaglenia w związku z przewlekłością działań organu. Skutecznie wniesione, na podstawie art. 37 k.p.a. ponaglenie może przyspieszyć załatwienie naszej sprawy.
Zaskarżenie decyzji – odwołanie od decyzji administracyjnej
Organy administracji publicznej załatwiają sprawę poprzez wydanie decyzji. Jeśli strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji, ma prawo złożyć odwołanie od decyzji administracyjnej albo wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Uprawnienia takie przysługują odpowiednio na podstawie art. 127 § 1 oraz § 3 k.p.a. Zasadniczo przepisy nie wymagają szczegółowego uzasadnienia odwołania. Jednakże pismo zawierające uzasadnienie sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika, zapewnia nam większą szanse na jego pozytywne rozpatrzenia przez organ wyższego szczebla. Odwołanie warto złożyć również wtedy gdy tylko częściowo nie zgadzamy się z zaskarżanym rozstrzygnięciem. Przepisy k.p.a. chronią składającego odwołanie wprowadzając tzw. „zakaz orzekania na niekorzyść” zawarty w art. 139 k.p.a. Przepis ten statuuje: „Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.”
Rozstrzygnięcia organu drugiej instancji
Odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji co do zasady rozpatruje organ wyższego stopnia. Co do zasady – gdyż od decyzji „ministrów” w rozumieniu k.p.a. przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Rozstrzygnięcia jakie może podjąć przedstawia enumeratywnie art. 138 § 1 i 2 k.p.a.
Zgodnie z art. 138 k.p.a.
§ 1. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:
1) utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo
2) uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję – umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części, albo
3) umarza postępowanie odwoławcze.
§ 2. Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.
Bardzo istotne jest, że decyzja organu odwoławczego jest zawsze ostateczna. W praktyce oznacza to, że nie przysługuje od niej odwołanie w administracyjnym toku, ale może być ona uchylona w trybie sądowo-administracyjnym. Od decyzji organu drugiej instancji albo decyzji organu, który rozpatrywał wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przysługują narzędzia inicjujące kontrolę przed sądami administracyjnymi:
- sprzeciw od decyzji administracyjnej (w przypadku decyzji polegających na uchyleniu i przekazaniu do ponownego rozpatrzenia); albo
- skarga.
Ww. środki zaskarżenia składa się do właściwego miejscowo wojewódzkiego sądu administracyjnego. Więcej o reprezentacji przed WSA tutaj . Należy pamiętać, że w przypadkach gdy przepisy szczególne tak stanowią od decyzji organu pierwszej instancji może przysługiwać odwołanie do sądu, a nie odwołanie do organu II Instancji. Ten specyficzny tryb nazywany jest postępowaniem hybrydowym i dotyczy np. decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego czy decyzji Przewodniczącego KRRiT. Aby nie było zbyt łatwo – tryb hybrydowy zawsze wynika z ustaw szczególnych. Czasem mamy więc do czynienia z sytuacją gdy np. od decyzji Prezesa UTK stwierdzającej naruszenie przepisów z zakresu kolejnictwa przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, a od decyzji o nałożeniu kary pieniężnej za takie naruszenie – odwołanie do sądu.
Wznowienie postępowania administracyjnego w sprawach gdy upłynął już termin na złożenie odwołania od decyzji administracyjnej
Chociaż decyzja organu odwoławczego jest ostateczna, istnieją przesłanki, które powodują, że postępowanie winno zostać wznowione lub można żądać jego wznowienia. Przesłanki wznowienia prawomocnie zakończonego postępowania znajdują się w artykułach 145, 145a, 145aa i 145b kodeksu postępowania administracyjnego. Przesłanki wymienione w art. 145 k.p.a. dają podstawę do wznowienia postępowania zarówno na wniosek jak i z urzędu. Pozostałe przepisy natomiast stanowią wyłączne uprawnienie strony – oznacza to, że w wypadku zaistnienia przesłanek w nich wymienionych, wniosek strony jest warunkiem koniecznym wznowienia postępowania.
Przesłankami do wznowienia postępowania administracyjnego są następujące przesłanki wymienione w art. 145 k.p.a.:
1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 24, 25 i 27;
4) strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję;
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;
7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2);
8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.
Stwierdzenie nieważności decyzji
Stwierdzenie nieważności decyzji jest instytucją, która pozwala na wzruszenie zarówno decyzji ostatecznej jak i nieostatecznej. Podobnie jak w przypadku wznowienia postępowania, k.p.a. wylicza w art. 156 § 1 enumeratywnie przesłanki, których zaistnienie stanowi podstawę do stwierdzenia nieważności decyzji z urzędu lub na wniosek:
Zgodnie z art. 156 § 1 k.p.a.
Organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:
1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości;
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną albo sprawy, którą załatwiono milcząco;
4) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą;
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.
Zażalenie na postanowienie administracyjne
Ważnym elementem postępowania administracyjnego są postanowienia administracyjne wydawane w toku tegoż. Regulują one różnego rodzaju sprawy wpadkowe związane z toczącym się postępowaniem. Przepisy szczególne k.p.a. przewidują możliwość składania zażaleń na niektóre z takich postanowień. W przypadku postanowień, co do których ustawa nie przewiduje możliwość zażalenia, można kwestionować w odwołaniu od decyzji.
Specyficznym rozdzajem postanowienia jest postanowienie wydawane na podstawie art. 61a k.p.a.:
§ 1. Gdy żądanie, o którym mowa w art. 61, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Przepis art. 61 § 5 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, służy zażalenie.
Należy pamiętać to, że w przypadku zażaleń ustawodawca wprowadził siedmiodniowy, a nie 14 dniowy termin na ich zaskarżenie.
Skarga w postępowaniu administracyjnym
Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje możliwość wnoszenia skarg na organy lub ich pracowników. Skarga z art. 227 k.p.a. jest środkiem odformalizowanym i nie musi spełniać wymogów jakie wymagane są od środków zaskarżenia. Środek ten ma być wyrazem niezadowolenia z działania organu lub jego pracownika. Wartym nadmienienia jest, że katalog przesłanek wniesienia skargi jest otwarty.
Przedmiot skargi nie został ściśle zdefiniowany w przepisach KPA Przepis art. 227 KPA zawiera przykładowe wyliczenie okoliczności, które mogą być przedmiotem skargi. Są nimi „zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw”. Uregulowanie to należy rozpatrywać w kontekście art. 221 § 1 i 2 KPA, który określa krąg ich adresatów. Pozwala to na postawienie tezy, że przedmiot skargi został ujęty bardzo szeroko. Przedmiotem skargi może być zatem każda negatywna ocena działalności podmiotu powołanego do wykonywania zadań państwa lub innego podmiotu, np. organizacji społecznej, któremu zlecono zadania z zakresu administracji publicznej oraz ich pracowników i funkcjonariuszy.
Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 04.04.2012 r., sygn. akt: I OSK 717/12
Oferta Kancelarii Adwokackiej – odwołanie od decyzji administracyjnej, skarga na decyzję do wojewódzkiego sądu administracyjnego, nadzwyczajne środki zaskarżenia
Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą. Z powodzeniem pomagamy naszym klientom w załatwianiu spraw przed organami administracji publicznej. Nasza Kancelaria pomogła setkom lekarzy uzyskać pozwolenia na wykonywanie zawodu. Reprezentujemy ich w postępowaniu administracyjnym przed Ministrem Zdrowia oraz Izbami Lekarskimi, a także WSA (więcej o reprezentacji przed WSA tutaj). Z Kancelarią Adwokacką skontaktujesz się telefonicznie, mailowo albo wypełniając formularz dostępny tutaj.
